Cemil Meriç

Hayatını, Türk irfanına adayan, münzevi ve mütecessis bir fikir işçisi; Cemil MERİÇ..

Cemil Meriç, 12 Aralık 1916'da Hatay Reyhanlı'da doğdu. Balkan Savaşı sırasında Yunanistan'dan Türkiye'ye göçmüş bir ailenin çocuğu olan Meriç, o sıralar Fransız idaresindeki Hatay'da, Fransız eğitim sistemi uygulayan Antakya Sultanisi'ni okudu. İlk yazısı 1928'de Hatay'da yayımlanan Yeni Gün gazetesinde çıktı.

Meriç, 1940 yılında İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Bölümünde, Fransız Dili ve Edebiyatı öğrenimi gördü. İkinci Dünya Savaşı yüzünden Fransa stajına gidemedi. Sonraki yıl İnsan, Yücel, Gün, Ayın Bibliyografyası dergilerinde yazmaya başladı. 1942'de eşi Fevziye hanımla evlendi. 1942 ve 1945 yılları arasında mecburi hizmetini Elazığ lisesinde yaptı. 1945'de oğlu Mahmut Ali, 1946'da kızı Ümit dünyaya geldi.

İstanbul'da 1952 ve 1954 yılları arasında Fransızca öğretmeni olarak çalışan Meriç, daha sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde Yabancı Diller Okutmanlığı görevinde bulundu, sosyoloji bölümünde dersler verdi. İleri düzeyde Fransızca okuyup yazan Meriç, İngilizceyi de anlıyor, Arapçayı ise kendi ifadesiyle "söküyor"du.

Cemil Meriç, gözlerindeki miyop rahatsızlığının artması sonucu 1955 yılında görme yetisini kaybetmesinin ardından, önce Cerrahpaşa sonra Paris'te Kenzven Hastanesi'nde yapılan ameliyatların başarısızlıkla sonuçlanmasına rağmen, olağanüstü çalışma ve üretme temposunu düşürmedi. Talebelerinin de yardımıyla çalışmalarını sürdüren Meriç, 1964 yılında Batı düşüncesinin karşısına Doğu'yu çıkaran, Asya düşüncesinin önemini vurgulayan "Hint Edebiyatı" eserini yayımladı. Eser, "Bir Dünyanın Eşiğinde" başlığıyla iki kez daha basıldı.

Gençlik yıllarında Fransızcadan Honore de Balzac ve Victor Hugo tercümeleri yapan, Yirminci Asır, Yeni İnsan, Türk Edebiyatı, Yeni Devir, Pınar, Doğuş gazete ve edebiyat dergilerinde yazıları ve çevirileri yayımlanan Meriç, Hisar dergisinde "Fildişi Kuleden" başlığı ile sürekli denemeler yazdı.

Başlıca Eserleri

İnceleme:

1. Hind Edebiyatı (1964), 
2. Saint Simon İlk Sosyolog, İlk Sosyalist (1967),
3. Bu Ülke (1974)
4. Umrândan Uygarlığa (1974),
5. Bir Dünyanın Eşiğinde (1976),
6. Işık Doğudan Gelir (1984),
7. Kültürden İrfana (1985)

Deneme :

1.  Mağaradakiler (1978),
2. Bu Ülke (1985) 

Günlük:

Jurnal (1992)

Diğer Kitapları:

1. Kırk Ambar (1980),
2. Bir Facianın Hikayesi (1981),
3. Sosyoloji Notları ve Konferanslar (1993)

Ödülleri

1. Umrandan Uygarlığa (1974) (Türkiye Millî Kültür Vakfı ödülü)
2. Kırk Ambar (1983) (Türkiye Millî Kültür Vakfı ödülü, Ankara Yazarlar Birliği Derneği'nin Yılın Yazarı ödülü)